Chiến thuật bóng đá đang phát triển rất nhanh và từ đó, ngày càng nhiều vị vị trí mới được sinh ra. Việc hiểu rõ vị trí và các yêu cầu của vị trí là điều quan trọng hàng đầu để thi đấu hiệu quả. Dưới đây là tất cả những thông tin về vị trí thi đấu trên sân 11 và cả futsal.
Các vị trí trong bóng đá 11 người
Thủ môn
Thủ môn là một trong các vị trí cơ bản nhất trong bóng đá. Nhiệm vụ của thủ môn có thể tóm gọn là bảo vệ khung thành, không cho đối thủ ghi bàn, bảo toàn tỷ số cho đội nhà. Tuy nhiên, thủ môn ngày này cần trang bị nhiều kỹ năng hơn cản phá, tiêu biểu nhất là chuyền bóng. Thủ môn ở các đội bóng lớn thường được yêu cầu chuyền bóng tốt trước áp lực của đối thủ, ví dụ như David Raya của Arsenal.
Hậu vệ
Trung vệ
Trung vệ là người thi đấu ngay trước mặt thủ môn, có nhiệm vụ chính là ngăn chặn các cầu thủ đối phương tiếp cận khung thành. Thông thường, các trung vệ thường rất cao to, có khả năng tranh chấp tốt và không ngại va chạm. Ngày nay, các trung vệ thường được yêu cầu có khả năng thoát áp lực và chuyền bóng tốt để tham gia tấn công nhiều hơn.
Hậu vệ cánh
Hậu vệ cánh có rất nhiều nhiệm vụ, nhưng cơ bản nhất là bảo vệ hành lang biên và hỗ trợ các trung vệ trong phòng ngự. Bên cạnh đó, hậu vệ cánh thường phải dâng cao để kết hợp với các tiền đạo trong khâu tổ chức tấn công. Họ cần có cái chân thuận thật “ngoan” để tạt bóng đúng địa chỉ. Các hậu vệ biên không cần cao to như trung vệ, nhưng cần phải thật nhanh nhẹn và linh hoạt.
Hậu vệ quét/Libero
Đúng như cái tên của vị trí này, các hậu vệ quét thường làm nhiệm vụ dọn dẹp cho các cầu thủ chơi xung quanh, đặc biệt khi đối phương vượt qua được hàng thủ của mình. Các Libero thường được chơi tự do hơn, không phải giữ vị trí và phải có khả năng đọc trận đấu tốt. Hậu vệ quét nổi tiếng nhất lịch sử thế giới chắc chắn là “Hoàng đế” Franz Beckenbauer.
Tiền vệ
Tiền vệ phòng ngự
Tiền vệ phòng ngự chơi ở ngay trước mặt hàng thủ và được xem như lá chắn cho hai trung vệ. Các tiền vệ phòng ngự có vai trò ngăn cản đối phương tấn công ở trung lộ và tham gia các tình huống tranh chấp ở khu vực giữa sân. Các tiền vệ phòng ngự phải có sức bền và khả năng phán đoán, tranh chấp tốt.
Tiền vệ kiến thiết lùi sâu
Tiền vệ kiến thiết lùi sâu thường xuất phát ở vị trí giống như tiền vệ phòng ngự. Tuy nhiên, cầu thủ chơi ở vị trí này được giảm tải nhiệm vụ phòng thủ, hạn chế tranh chấp để tập trung vào việc phát triển bóng lên tuyến trên. Các tiền vệ kiểu này thường có khả năng thoát áp lực tốt, giỏi điều phối lối chơi, có khả năng chuyền tịnh tiến và xuyên tuyến. Sergio Busquet được đánh giá là cầu thủ điển hình và xuất sắc nhất ở vị trí này.
Tiền vệ trung tâm
Có thể nói tiền vệ trung tâm là vị trí trong bóng đá có sự pha trộn giữa hai kiểu tiền vệ trên. Anh ta vừa phải biết tranh chấp, vừa biết chuyền bóng, phân phối bóng cho đồng đội. Các tiền vệ trung tâm cũng phải di chuyển liên tục để phối hợp với đồng đội. Bên cạnh đó, họ thường có “chỉ số ẩn” là sút xa, giúp đội bóng giải tỏa áp lực bàn thắng chỉ trong một khoảnh khắc.
Tiền vệ cánh
Tiền vệ cánh thi đấu ở vị trí cao hơn hậu vệ cánh, đảm nhiệm cả nhiệm vụ tấn công lẫn hỗ trợ phòng ngự ở hành lang này. Các tiền vệ cánh thường có tốc độ, khả năng đi bóng và qua người tốt. Bên cạnh đó, trong bóng đá thời kỳ trước, nhiệm vụ tạt bóng cũng chủ yếu đặt vào tiền vệ cánh nếu các hậu vệ không phải chân tạt giỏi.
Tiền vệ tấn công
Tiền vệ tấn công là người chơi ngay phía sau hàng tiền đạo. Nhiệm vụ tối thượng cho tiền vệ tấn công là tạo cơ hội để các tiền đạo ghi bàn. Do đó, các tiền vệ tấn công thường có khả năng quan sát, nhãn quan chiến thuật tốt để thực hiện những đường chuyền quyết định, đưa đồng đội vào vị trí ghi bàn tốt nhất có thể. Vì được đặt nặng nhiệm vụ tấn công, nên vị trí này ít phải hỗ trợ phòng ngự. Mesut Ozil chính là tiền vệ công hay “số 10” điển hình của bóng đá hiện đại.
Tiền đạo
Tiền đạo cắm/Trung phong
Tiền đạo cắm là người chơi cao nhất trên hàng công của đội, thường hoạt động chủ yếu ở vòng cấm của đối thủ và hiếm khi lui về phần sân nhà. Nhiệm vụ của tiền đạo cắm là tìm kiếm khoảng trống hoặc vị trí tốt, nhận đường chuyền của đồng đội và ghi bàn để kết liễu đối thủ. Những cầu thủ đá cắm thường sở hữu khả năng phán đoán, biết xử lý gọn gàng và đặc biệt là có khả năng dứt điểm đa dạng.
Tiền đạo cánh
Về cơ bản, tiền đạo cánh là biến thể của tiền vệ cánh. Tuy nhiên, các tiền đạo cánh nhận ít nhiệm vụ hỗ trợ phòng ngự hơn. Ngoài ra, các tiền đạo cánh thường được bố trí chơi nghịch chân để tận dụng khả năng dứt điểm. Với nhiều câu lạc bộ, tiền đạo cánh mới là người nhận trách nhiệm ghi bàn chứ không phải tiền đạo, tiêu biểu là bộ đôi Mohamed Salah và Sadio Mane của Liverpool dưới thời Jurgen Klopp.
Tiền đạo ảo/Số 9 ảo
Số 9 ảo có thể xuất phát trận đấu ở vị trí cao nhất trên hàng công, nhưng thực tế thì anh ta thường xuyên lui về nhận bóng để luân chuyển cho các cầu thủ chơi xung quanh mình. Bên cạnh đó, nhiệm vụ của số 9 ảo cũng là di chuyển, tạo khoảng trống cho hai tiền đạo cánh chiếm vị trí thuận lợi để ghi bàn. Vì cách chơi này, các cầu thủ số 9 ảo thường bị hiểu lầm là thi đấu thiếu hiệu quả vì không ghi được nhiều bàn thắng.
Ký hiệu các vị trí trong bóng đá 11 người
| Ký hiệu | Vị trí | Tên tiếng Anh |
|---|---|---|
| GK | Thủ môn | Goalkeeper |
| LF | Tiền đạo cánh trái | Left forward |
| RF | Tiền đạo cánh phải | Right forward |
| CF | Tiền đạo trung tâm | Centre Forward |
| SW | Hậu vệ quét | Sweeper / Libero |
| ST | Tiền đạo cắm/Trung phong | Striker |
| CB | Trung vệ | Centre Back |
| LB | Hậu vệ trái | Left Back |
| RB | Hậu vệ phải | Right Back |
| LM | Tiền vệ trái | Left Midfielder |
| RM | Tiền vệ phải | Right Midfielder |
| CM | Tiền vệ trung tâm | Centre Midfielder |
| LWB | Hậu vệ chạy cánh trái | Left Wing Back |
| RWB | Hậu vệ chạy cánh phải | Right Wing Back |
| LW | Tiền vệ chạy cánh trái | Left Winger |
| RW | Tiền vệ chạy cánh phải | Right Winger |
| AM | Tiền vệ tấn công | Attacking Midfielder |
| DM | Tiền vệ trụ / Tiền vệ phòng ngự | Defensive Midfielder |
| RDM | Tiền vệ phòng ngự phải | Right defensive midfielder |
| LDM | Tiền vệ phòng ngự trái | Left defensive midfielder |
| CDM | Tiền vệ trụ/Tiền vệ phòng ngự | Centre Defensive Midfielder |
| CAM | Tiền vệ tấn công trung tâm | Central attacking midfielder |
| RAM | Tiền vệ tấn công lệch phải | Right attacking midfielder |
| LAM | Tiền vệ tấn công lệch trái | Left attacking midfielder |
Các vị trí trong bóng đá futsal
Thủ môn
Trong futsal, chỉ thủ môn là có tên gọi giống bóng đá 11 người. Nhiệm vụ của thủ môn trong futsal vẫn là bảo vệ khung thành, ngăn cản cầu thủ đội bạn đưa bóng vào lưới.
Tuy nhiên, vì lượng nhân sự có hạn của futsal, các thủ môn thường xuyên phải điều phối bóng, hoặc thậm chí là tham gia tấn công khi đội nhà cần tìm bàn thắng. Trong nhiều trường hợp, khi đội áp dụng chiến thuật power-play, thủ môn được thay ra ngoài bởi một người có khả năng tấn công tốt hơn.
Fixo (Hậu vệ thòng)
Fixo tương đương với hậu vệ ở bóng đá 11 người, là những người thi đấu thấp nhất, ngay trước mặt thủ môn. Nhiệm vụ chính của Fixo vẫn là phòng ngự, nhưng mang thiên hướng tổ chức nhiều hơn. Cầu thủ này là người thi đấu thấp nhất nên có tầm quan sát rộng nhất và sẽ chỉ huy các đồng đội trong các tình huống khung thành bị uy hiếp. Bên cạnh đó, Fixo cũng phải phân phối bóng, triển khai tấn công khá nhiều.
Ala (Tiền vệ)
Ala tương tự như vị trí tiền vệ trong bóng đá, xếp trên hậu vệ (fixo) và tiền đạo (pivo). Tuy nhiên, trong sơ đồ của bóng đá futsal, các Ala thường được xếp thiên về hai bên cánh, nhưng phạm vi của họ là toàn bộ mặt sân.
Các Ala có nhiệm vụ chính là thu hồi và phân phối bóng. Do đó, họ vừa phải biết tranh chấp, đánh chặn như hậu vệ và vừa phải có khả năng tung ra những đường chuyền nguy hiểm. Bên cạnh đó, vị trí này đòi hỏi kỹ thuật cá nhân tốt và tư duy di chuyển không bóng cao.
Pivo (Tiền đạo)
Pivo trong futsal có nhiệm vụ tương tự như tiền đạo ở bóng đá sân cỏ, tức là ghi bàn, làm tường hỗ trợ đồng đội. Tuy nhiên, tiền đạo trong futsal thường yêu cầu khéo léo nhiều hơn là thể hình. Thông thường, các pivo có khả năng rê dắt tốt, sút bóng nhanh, đa dạng và xử lý tốt trong không gian hẹp.
Vì kích thước sân futsal nhỏ nên các tiền đạo cũng phải tham gia hỗ trợ phòng ngự nhiều. Do đó, các pivo cần có khả năng bứt tốc tốt để đón đường phản công.
Nắm bắt tốt các vị trí thi đấu trong bóng đá là yêu cầu cơ bản nhất để trở thành một cầu thủ giỏi. Từ việc hiểu rõ cách hoạt động của các vị trí, từ đồng đội cho đến đối thủ, các cầu thủ mới có thể nâng cao tư duy chiến thuật và áp đảo đối phương.
LÀM THẾ NÀO ĐỂ VƯỢT QUA LO ÂU, GIỮ BÌNH TĨNH KHI ĐÁ BÓNG
Xem thêm: